ROLA RODZICA W PRZYGOTOWANIU DZIECKA DO WŁAŚCIWEGO KORZYSTANIA Z MEDIÓW CYFROWYCH

 
 

„Gwałtowny rozwój techniki informacyjnej w ostatnim okresie sprawił, że możliwości porozumiewania się jednostek i grup z wszystkich części świata są większe niż kiedykolwiek. Paradoksalnie jednak te same czynniki, które mogą prowadzić do lepszego porozumienia, mogą też pogłębiać egocentryzm i wyobcowanie. Tak, więc nasza epoka niesie z sobą zarówno zagrożenia, jak obietnice. Żaden człowiek dobrej woli nie chce, aby zagrożenia okazały się silniejsze i pomnożyły jeszcze ludzkie cierpienia”
 
Jan Paweł II
 
 
 
 
Wstęp
Media cyfrowe dają wielkie możliwości, służą człowiekowi, aby jego życie było łatwiejsze i przyjemniejsze. Są doskonałym żródłem pozyskiwania nowych informacji. Stanowią znakomitą formę rozrywki i relaksu. Należy jednak pamiętać, że media niosą ze sobą także zagrożenia.
Z mediów cyfrowych korzystają nie tylko dorośli, można wręcz powiedzieć, że częstszymi użytkownikami są dzieci i młodzież. Każdego dnia mają styczność z Internetem, telefonem, telewizją. To, czy właściwie korzystają z tych narzędzi zależy od wiedzy
i świadomości ich rodziców.
Komputer z  Internetem to nowy plac zabaw dla dziecka w każdym wieku i nie trzeba go unikać, ani się go bać. Należy tylko świadomie z niego korzystać. W kształtowaniu tej świadomości powinien uczestniczyć rodzic, jako pierwszy i nadrzędny wychowawca. Rola rodzica polega na tym, by pokierować dzieckiem i pokazać mu jak właściwie korzystać
z narzędzi, które daje nam rozwój technologii.
 
 
1. Pozytywne i negatywne strony Internetu
Rolą środków medialnych jest szybkie uzyskanie i przekaz informacj. Doskonałym narzędziem, które do tego służy jest komputer z Internetem.
Komputer to ”urządzenie elektroniczne automatycznie przetwarzające informacje (dane) zapisane cyfrowo, służące do szybkiego wykonywania obliczeń, przechowywania, porządkowania i wyszukiwania danych oraz sterowania pracą innych urządzeń.”[1] Komputer to urządzenie mające wiele atutów. Jest partnerem do nauki, maszyną do pisania, narzędziem do zdobywania informacji, jest także kinem domowym i szybkim narzędziem komunikacji. To pozytywna strona komputera i należy z niej korzystać. W tym celu został wynaleziony, by pomagał w życiu, aby ułatwiał pracę nie tylko osobie dorosłej, ale
i dziecku. Dlaczego więc nie korzystać z takich nowości technicznych? Warto tylko poznać je, aby wiedzieć, w jaki sposób je wykorzystywać.
W obecnym świecie komputer stała się także jednym ze sposobów spędzania czasu wolnego przez dzieci. Komputer swoją atrakcyjnością wzbudza w dziecku ciekawość
i wciąga je na wiele godzin.  Niejednokrotnie zabiera nie tylko czas wolny, ale także czas, który powinien być poświęcony na naukę.
Komputer to też Internet, który jest dziś uważany za najdoskonalsze medium komunikacyjne. Wszyscy są zafascynowani jego zasięgiem oraz możliwościami, jakie
w sobie ma.  Internet daje możliwość nawiązywania kontaktów na całym świecie, spędzania aktywnie wolnego czasu, poznawania nowych ludzi. Dzięki niemu zmniejszył się dystans miedzy ludźmi oraz kulturami. Korzystanie z Inernetu przynosi nowe i doskonałe możliwości działania. Jednak najważniejszą jego zaletą jest dostęp do wielu informacji. Oferuje on nie tylko gotową wiedzę, ale także jest pomocny w jej poszukiwaniu. Zaskakujący i niesamowity jest fakt, że jedno kliknięcie myszy tak wiele potrafi. Poza tym w Internecie każdy może być nie tylko odbiorcą obrazu, tekstu i dźwięku, ale też i jego autorem. Możliwości Internetu są nieograniczone. Przez Internet można zapłacić rachunki, można zrobić zakupy, można posłuchać muzyki, czy obejrzeć film. Jest wiele pozytywnych stron tego wynalazku.
Jednak Internet to także żródło negatywnych oddziaływań. Gdyż to, co oferuje nie zawsze jest zgodne z rzeczywistością, czyli prawdziwe.  Jego ujemną stroną jest także to, że dziecko może spotkać się z informacjami nieprzeznaczonymi dla niego. Może natknąć się na strony prezentujące zagrożenia religijnych sekt, rasizmu i nietolerancji, pornografii, różnorodnych dewiacji seksualnych.[2]
Dziecko przygotowując np. pracę do szkoły i poszukując potrzebnych informacji może trafić na stronę z treściami pornograficznymi lub innymi dewiacjami seksualnymi. Tego rodzaju treści mają negatywny wpływ na nieukształtowaną jeszcze psychikę dziecka. Treści pornograficzne ukazują nieprawdziwe role mężczyzny i kobiety. Traktowani są, jako przedmioty zaspokajające potrzeby seksualne. Nie są ukazane tu głębsze relacje, więzi emocjonalne, uczucia dwojga ludzi a jedynie kontakt erotyczny. Pornografia zachęca również do podejmowania zachowań seksualnych, które nie są społecznie akceptowane.[3] Każdy rodzic powinien zdawać sobie sprawę, że jego dziecko zupełnie nieświadomie może natrafić na takie strony.
Jak podaje literatura przedmiotu z badań przeprowadzonych w Europie wśród dzieci
i młodzieży w wieku od dziewięciu do szesnastu lat czterdzieści cztery procent dzieci trafiło na strony pornograficzne. Dwadzieścia pięć procent otrzymało wiadomości o takiej treści.
Z badań wynika także, że tylko piętnaście procent rodziców wiedziało o tym.
Jednym z celów autorów stron pornograficznych jest zainteresowanie nimi dzieci
i młodzieży. Świadomie, bowiem błędnie opisują swoje strony by zachędzić młodego internautę do wchodzenia na nie. W przeszłości zdarzało się, że takie strony mieściły się pod hasłami typu „Disney” lub „zoo”. Strony te przedstawiały treści pornograficze a także inne dewiacje seksualne jak zoofilię.[4] Zoofilia to czynności seksualne, które wykonuje się przy udziale zwierząt.
Rodzic widząc, że dziecko zaczyna interesować się sferą seksualną powinien sam
z nim porozmawiać i uświadomić je. By nie szukało ono informacji w inny sposób.
Jak już wcześniej zaznaczyłam zagrożeniem w sieci są także sekty religijne. Członkowie sekt poszukują młodych ludzi, osamotnionych, niepewnych siebie, zagubionych, niemających oparcia w najbliższych. W dzisiejszym świecie dotarcie do takich osób jest prostsze chociażby poprzez serwisy społecznościowe. Celem sekt jest kontrola nad życiem swoich członków. Poprzez kłamstwo, manipulację, kontrolę umysłu kierują życiem drugiego człowieka. Skutkiem takiego działania jest oderwanie go od jego rzeczywistości, oderwanie od rodziny i znajomych. Sekty poprzez manipulację wyłudzają pieniądze od swoich członków a czasem wykorzystują seksualnie.
Internet może nieść również agresję i przemoc. Przejawiać może się ona w różny sposób. Może to być np. atak, groźba, wulgarne słowa, gesty, publikacje w sieci kompromitujących treści za pomocą stron WWW, poczty e – mail, wiadomości SMS czy forów dyskusyjnych. Takie działanie ma na celu ośmieszenie, przestraszenie, wywołanie lęku lub niepokoju u potencjalnej ofiary, którą jest najczęściej rówieśnik. Taką formę agresji najczęściej można spotkać w obrębie społeczności szkolnej. Ofiara takiego ataku może niechcieć chodzić do szkoły, udawać chorobę, dostawać słabe oceny i mieć problemy
z nauką. Często dziecko w ten sposób sygnalizuje, że coś niedobrego dzieje się w jego życiu. Pozostawione bez pomocy samo próbuje wyjść z takiej sytuacji. Odpowiada agresją
i przemocą wobec innych uczniów. Jednak zdarza się także, że niemoc w poradzeniu sobie
z taką sytuacja prowadzi do samobójstwa.
Internet to także fora dyskusyjne, z których najbardziej znane to: Gadu – Gadu, Facebook, Twitter.
Fora dyskusyjne to portale, na których można wymieniać swoje myśli i poglądy. Taka wymiana myśli jest nowym zjawiskiem edukacyjnym, a nowość polega na tym, że prezentowane przekonania mogą być anonimowe. Niektóre grupy dyskusyjne dają możliwość tworzenia tak zwanego „profilu” użytkownikowi, czyli opisu swojej osoby, można wstawić swoje zdjęcie lub inny obrazek, który je zastąpi. Czasmi jednak taki profil nie musi być prawdziwy. Osoba może budować sztuczną tożsamość, sztuczną rzeczywistość. Może budować inny obraz siebie.
Głównym celem takich grup internetowych jest wymiana wlasnych myśi. Mogą one dotyczyć tego, co internauta czuje w danej chwili czy co robi. Mogą także dotyczyć poglądów na różne tematy. Mogą odnosić się do doświadczeń wyniesionych z zagranicznych lub krajowych podróży, mogą dotyczyć zajęć lekcyjnych, pracy domowej itp.Często także dzięki tym portalom można porozmawiać z kimś, kto przeniósł się do innego miasta czy kraju. Bardzo często uczniowie jednej klasy, czy szkoły spotykają się na takich portalach
i wymieniają się bieżącymi sprawami.  Z pewnością takie rozmowy mogą być uczące, mogą rozszerzać i pogłębiać wiedzę, rozbudzać zainteresowania.  Jednak nie zawsze mają taki charakter.
Jak podaje literatura przedmiotu zdecydowaną większość takich grup dyskusyjnych można zaliczyć do grup mniej ambitnych. Świadczy o tym fakt, że poruszana tematyka jak również używany język oraz argumenty są na niskim poziomie.
            Często język stosowany podczas tych rozmów jest bardzo spłycony i skrótowy. Przykładem może być zwrot „do zobaczenia”, który np. na facbooku młodzież zapisuje „dz”, lub zwrot „zaraz wracam”, który zapisuje się „zw”. Oczywiście są także zwroty typu „ Yo ziomy”, czy „lol”, itp. Często także można znależć zwroty obraźliwe i wulgarne. Czy to język się zmienił?,  Oczywiście, że nie, to tylko poczucie anonimowości sprawia, że młodzi ludzie używają takich zwrotów.
Fora dyskusyjne dają możliwość poznawania innych osób. Dzięki nim można poszerzyć grono znajomych. Lecz nie zawsze można mieć pewność, kto siedzi po drugiej stronie monitora. Dziecko siedząc przed monitorem komputera i rozmawiając z nowo poznaną osobą fizycznie jest bezpieczne. Ale jeśli chce się z nią spotkać w realnym życiu, może to stworzyć zagrożenie. Nie wiadomo, kto może pojawić się na takim spotkaniu.
Na forach dyskusyjnych spotykają się osoby w różnym wieku, dzieci, młodzież, osoby dorosłe. Nie ma w tym nic dziwnego, czy zaskakującego. Nasuwa się jednak pytanie, czy każdy rodzic, którego dziecko korzysta z takiego forum wie o tym?, Czy dzieje się to za jego zgodą?  Czy rodzić jest świadomy, z kim rozmawia dziecko i jakim językiem się posługuje?
 
1.3. Gry komputerowe - pozywne i negatywne strony ich działania.
Gry komputerowe to kolejna grupa „zabawek” dostępna w sieci, choć nie tylko. Do ciekawych gier należą te gry edukacyjne, które pozwalają dziecku wraz z ulubionym bohaterem baśniowym poznać liczby, alfabet, zasad zachowania się na ulicy, podstawy historii czy innych dziedzin nauki. Prężnie rozwija się też produkcja gier, które powstają we współpracy z MENiS.  
Zaletą niektórych gier komputerowych jest to, że są cennym narzędziem edukacyjnym, znacznie ułatwiają i uatrakcyjniają zdobywaną wiedzę dziecka. Stymulują procesy myślowe, uczą logicznego myślenia i strategii. Korzystnie wpływają na intuicję oraz myślenie hipotetyczne, skłaniają do myślenia kojarzeniowego, wspomagają także koordynację wzrokowo – ruchową.[5]  Gry komputerowe są nauczycielami obdarzonymi wielką cierpliwością. Mogą być użytecznym narzędziem nauki.
Gry komputerowe mają także negatywne strony. Jest wiele gier, które zawierają przemoc, brutalne zachowania i agresję. Dziecko, które korzysta z takiego rodzaju gier przyzwyczaja się do takiego obrazu i staje się on dla niego czymś normalnym. Młody człowiek naśladuje to, co widzi na monitorze komputera. Często zachowania z gier przenosi do życia realnego.
Szczególną uwagę należy zwrócić na młodsze dziecko, ponieważ nie potrafi ono oddzielić dobra od zła i jest bardziej podatne na negatywne oddziaływanie gier zawierajacych przemoc i agresję. Układ nerwowy małego dziecka nie jest na tyle dojrzały, by potrafił selekcjonować nadmiar różnych bodźców docierających z ekranu.[6]
Gry komputerowe wymagają dużego zaangażowania i ciągłej koncentracji,
a to niesie ze sobą ryzyko uzależnienia. To, że dziecko może wcielać się w bohatera na ekranie, może samodzielnie podejmować decyzje i działania, sprawia, że gra jest bardzo atrakcyjna. Innym skutkiem korzystania z niewłaściwych gier komputerowych może być także znieczulenie emocjonalne.
Komputer jest doskonałym narzędziem jednak niewłaściwe jego użytkowanie przynosi negatywne konsekwencje.
Długotrwałe siedzenie przed monitorem komputera powoduje obciążenie narządu wzroku, co może prowadzić do łzawienia i pieczenia oczu, zawrów oraz bólów głowy.
Kolejnym negatywnym czynnikiem długiego spędzania czasu przed komputerem jest przyjęcie nieruchomej pozycji ciała, która powoduje obciążenie układu mięśniowo – szkieletowego. Konsekwencją takiej pozycji ciała może być ból w obrębie nadgarstków,
w odcinku szyjnym oraz lędzwiowym kręgosłupa, może to także prowadzić do powstania lub utrwalenia istniejącej wady postawy.
Zbyt długi czas spędzany przed ekranem komputera może prowadzić także do nadpobudliwości i rozdrażnienia. Dziecko często może czuć się zmęczone i apatyczne, może mieć problemy ze snem. Długie spędzanie czasu przed komputerem prowadzić może także do zaburzeń emocjonalnych oraz do zachowań agresywnych.
Rodzic nie uniknie komputera ani gier komputerowych, ponieważ to element dzisiejszego świata, to zabawka dla dziecka w każdym wieku.  Jednak świadomy rodzic pozwoli dziecku na tyle, aby nie wyrządziło ono sobie krzywdy.
 
1.4. Telewizja cyfrowa – wróg czy przyjaciel dziecka?
Telewizja cyfrowa jest obecnie najbardziej dostępnym z mediów. Można też powiedzieć, że jest najpopularniejszym środkiem przekazu.

1. Andrzejewska pisze: „Do najważniejszych funkcji telewizji, zgodnie z poglądami wielu autorów, możemy zaliczyć:

- funkcję wychowawczo – poznawczą;
- funkcję informacyjną;
- funkcję kompensacyjną;
- funkcję rozrywkowo – odpoczynkową.”[7]
Funkcję informacyjną telewizja realizuje poprzez dostarczanie odbiorcy wiadomości
o świecie. Dzięki niej można poznawać i analizować różne zjawiska, można poznać inne kultury, zwyczaje, architekturę itp. Telewizja jest źródłem wiedzy z każdej dziedziny.  Może przekazywać wartości moralne, społeczne, obyczajowe, rozwijać, wyobrażnię, wzbogacać osobowość, rozwijać wrażliwość emocjonalną.  Funkcję wychowawczo - poznawczą telewizja realizuje także poprzez emisję programów prospołecznych. A. Andrzejewska pisze: „Oglądanie programów prospołecznych prowadzić może do kształcenia i narastania pożądanych zachowań: pomocy innym, współdziałania, opiekowania się. Wiele filmów rodzi pozytywne uczucia - sprawia, że lepiej rozumie się problemy osób niepełnosprawnych, chorych, upośledzonych……Nie bez znaczenia są tu wzory osobowe ulubionych postaci telewizyjnych, budzące aprobatę i uznanie, z którymi dzieci często pragną się identyfikować, naśladować ich zachowania werbalne lub instrumentalne. Programy kierowane do młodych odbiorców, odpowiednio przygotowane pod względem merytorycznym i artystycznym, mogą pomóc w poznawaniu i prawidłowym rozumieniu współczesnego świata.”[8]
Telewizja ułatwia także dostęp do sztuki: muzyki, teatru i filmu. Obrazy przesyłane przez telewizję pozwalają na oglądanie miejsc, których w inny sposób nie można by było zobaczyć.
Telewizja stanowi integralną część życia rodzinnego, towarzyszy rodzicom
i dzieciom w chwilach odpoczynku, podczas zajęć domowych. Dostarcza wielu przeżyć radości, przygody, dobrej zabawy. Telewizja może sprawiać dziecku wiele przyjemności. Stanowi także pewną odskocznię od codziennych czynności. Festiwale muzyczne, filmy przygodowe, komedie czy programy sportowe bawią i pokazują, w jaki sposób można się relaksować i jak przyjemnie spędzić czas.  I tu telewizja pełni funkcję rozrywkowo – odpoczynkową.
Jednak telewizja może przedstawiać rzeczywistość także w krzywym zwierciadle. Często wyolbrzymiane są obrazy przemocy, grozy, seksualizmu a na dalszy plan przechodzą wydarzenia pozytywne, przyjemne, które przecież częściej występują. Telewizja upowszechnia konsumpcyjny styl życia, w którym liczą się tylko wartości materialne, pęd do sukcesu i zamożności pozbawiony skrupułów moralnych.[9]
 Telewizja cyfrowa daje możliwość wyboru różnych kanałów telewizyjnych. Jednak programy kierowane do dorosłych widzów nie powinny być oglądane przez dzieci. Przekaz, jaki zawierają zostawia ślad w psychice dziecka. Według M. Ejsmonta oraz B. Kosmalskiej
„oglądanie przez dzieci przemocy, okrucieństwa w programach telewizyjnych (na przykład
w kreskówkach) może wywołać zmianę w ich zachowaniu. Młodzi widzowie mogą bezpośrednio po obejrzeniu takich scen odtwarzać je w zabawie lub zachowywać się agresywnie po upływie dłuzszego czasu. Ogladanie aktów przemocy często wywołuje
u dzieci lęki, a nawet zaburzenia snu przez koszmary nocne.”[10]
J. Bednarek do negatywnych skutków oglądania programów telewizyjnych przez dzieci zalicza: „w zakresie zdrowia fizycznego: wada wzroku, krzywizny kręgosłupa, itp.;
w zakresie rozwoju moralnego oraz społeczno – emocjonalnego: możliwość przejmowania przez niektórych odbiorców wzorów zachowań społecznie nieaprobowanych – agresji, przemocy, chamstwa, nietolerancji, brutalności, bezczelności, wulgarnych zachowań seksualnych, itp.., co może prowadzić do demoralizacji, deprawacji odbiorcy; kreowanie
i podtrzymywanie stereotypów ról płciowych u widza; obniżanie zdolności odbiorcy do okazywania i odbierania uczuć oraz obniżenie progu wrażliwości na cierpienie innych; mozliwość wpływania na ograniczanie kontaktów interpersonalnych w życiu rodzinnym
i rówieśniczym”[11]
 Kiedy młody człowiek długie godziny spędza przed telewizorem nie podejmuje
w tym czasie żadnej aktywności fizycznej. A jest oczywiste, że dla dziecka ruch jest nieodłącznym elementem w prawidłowym rozwoju. Według J. Izdebskiej skutkami fizycznymi nieprawidłowego korzystania dziecka z telewizji mogą być:
 „ choroby oczu (osłabienie wzroku);  stany chorobowe układu kostnego, na przykład tak zwana „choroba telewizyjna”, której objawami  zewnętrznymi są: zapadnięta klatka piersiowa, zaokrąglone plecy, zwiotczałe mięśnie, obniżenie się sprawności fizycznej. Wielogodszinne przesiadywanie przed telewizorem prowadzi u dzieci do skolioz, zmniejszenia się masy mięśni, otyłości.” [12]
J. Izdebska pisze także „Niekorzystne zmiany mogą również zachodzić w aktywności twórczej i wyobraźni dziecka, ponieważ nie są mu one niezbędne w odbiorze wielu programów. Telewizja, dysponująca obrazem, dźwiękiem, ruchem, słowem, komentarzem, „wyręcza” potrzebę wyobrażenia czegoś o czym dziecko słyszy, co widzi. Może właśnie
m. in. dlatego dzieci wychowane „na telewizji” powielają gotowe, lansowane przez ekran telewizyjny wiadomości, wzory postępowania, przeżywania.”[13]
 Zamiast siedzieć przez wiele godzin przed monitorem telewizora dziecko powinno ten czas wykorzystać w inny sposób np.: na zabawach na świeżym powietrzu, grach planszowych, rysunkach itp.
Należy podkreślić, że telewizja ma różny wpływ na dziecko zarówno pozytywny jak
i negatywny, zależy on tylko od sytuacji społeczno – kulturowej danej rodziny, w której następuje odbiór telewizji. Głównie jest to uwarunkowane wzorcami i relacjami w rodzinie.
W obecnej kulturze różnorodne media nieustannie dostarczają potoku nowych informacji. Szczególnie dziecku jest trudno obronić się przed nimi i wybrać te, które będą służyły rozwojowi jego osobowości.
Dlatego korzystając z mediów należy zastosować się do mądrości starożytnych Greków. „We wszystkim musi być umiar.”[14]
 
 
 
2.1. Rodzina, jako podstawowe środowisko wychowawcze.
A. Przecławska definiuje wychowanie, „jako pewien proces zmierzający do osiągnięcia określonych rezultatów.”[15]
Środowisko wychowawcze to środowisko życia jednostki, które tworzy różne bodżce zamierzone i niezamierzone. Bodźce te oddziaływują na dziecko i prowadzą do określonych zmian.[16]
Pierwszym i naturalnym środowiskiem wychowawczym jest środowisko rodzinne. Rodzina jest dla dziecka pierwszą szkołą, w której zdobywa wiedzę. Tu proces wychowania rozpoczyna się najwcześniej i trwa przez długi okres życia dziecka. Zdaniem J. Izdebskiej „Dziecko uczestnicząc w naturalnych sytuacjach życia rodzinnego, w bezpośrednich interakcjach między członkami rodziny, przysfaja elementarną wiedzę o świecie, wartości, normy moralno – społeczne, kulturę domu rodzinnego, poznaje sposoby zaspokajania potrzeb, rozwijania indywidualnych zainteresowań.”[17]
Rodzice dostarczają pierwszych wzorców. To ich postawy dziecko naśladuje i przyjmuje bezkrytycznie. To w rodzinie dziecko przysfaja sposoby reagowania w konkretnych sytuacjach. Poprzez obserwację najbliższego otoczenia kreuje własną osobowość.  
Środowisko życia dziecka jest dla niego źródłem rozwoju, poznawania świata, zdobywania nowych doświadczeń, rozwijania zdolności. Kształtuje także umiejętności wyboru i podejmowania decyzji, kształtuje różne sfery osobowości, tworzy nowe możliwości. Jednak zdarza się, że struktura i funkcjonowanie środowiska wychowawczego jest zagrożone, taka sytuacja prowadzi do dysfunkji środowiska wychowawczego.[18]
Znaczący udział w środowisku wychowawczym mają dziś media. Niewłaściwe korzystanie z nich może prowadzić do niekorzystnych zmian w osobowości dziecka oraz
w jego życiu.  Niepokój powinien budzić czas poświęcony na odbiór mediów, rodzaj oraz treści ogladanych programów, szczególnie nasyconych przemocą. Szczególną uwagę należy zwrócić na charakter odbioru, który może być bierny i nieselektywny. Niewłaściwe korzystanie w rodzinie z mediów może przyczynić się do dezorganizacji życia rodzinnego. Zdaniem M. Ejsmonta oraz B. Kosmalskiej” telewizja bardzo często negatywnie wpływa na organizację życia rodzinno – domowego, „zastępuje” rodziców w wykonywaniu funkcji opiekuńczo - wychowawczych, motywuje dzieci do zachowań aspołecznych.”[19] Media to środki, pewne narzędzia wspomagające rozwój, ale nie powinny zastępować rodziców
w pełnieniu funkcji opiekuńczo wychowawczych.
Media to nowoczesne środki, które mogą pełnić funkcje poznawcze czy rozrywkowe. Ale to, w jaki sposób będą wykorzystane i do jakich celów będą służyły, zależy przede wszystkim od świadomości rodzica.
 
2.2. Rola osobistych wzorów w kształtowaniu postaw dziecka.
 Wszystko, w czym uczestniczy dziecko, ma na nie wpływ. Wszelkie oddziaływania kształtują charakter, osobowość, postawy. Zapewne jest to dla wszystkich oczywiste, szczególnie dla rodziców.  Dlatego każdy rodzic powinien pamiętać o tym, że wszelkie media także oddziaływują na dziecko i pozostawiają swój ślad. Jakiego rodzaju jest to ślad zależy
w szczególności od świadomości rodzica.
W środowisku rodzinnym to rodzice są pierwszymi osobami, z których dziecko bierze przykład. To rodzice są pierwszymi i najważniejszymi wychowawcami swoich dzieci. Oni wychowują, uczą i wpajają wartości moralne.
Dziecko w czasie rozwoju fizycznego, psychicznego oraz społecznego nieustannie naśladuje zachowania swoich rodziców, przyjmuje za wzór ich postępowanie.
  Dlatego ważne jest, jaki przykład dają i jakie postawy reprezentują.
Dziecko patrząc na rodzica, w taki sam sposób korzysta z dostępnych mu narzędzi
i środków medialnych. Jeśli rodzic długie godziny spędza przed telewizorem nie może oczekiwać, że dziecko będzie postępowało inaczej.To rodzic powinien wykazywać mądrość
i rozeznanie w podejściu do wszelkich mediów, ponieważ to decyzje i zachowanie rodzica wpływają na dziecko. Wychowawca sam powinien rozważnie i z rozsądkiem korzystać
z mediów cyfrowych, by kształtować odpowiednie nawyki u swojego dziecka.
 
 
 
 
2.3.  Przygotowanie dziecka do właściwego korzystania z mediów.
 
Obecnie dzieci żyją w zupełnie innym świecie niż poprzednie pokolenia, żyją
w świecie wielu mediów. Stanowią one cenne źródło wiedzy, rozrywki, kształtują poglądy oraz postawy. Stają się coraz bardziej potężniejszymi instytucjami wychowawczymi, które mają znaczący wpływ na postawy dziecka. Rodzic, jako pierwszy
i nadrzędny wychowawca, powinien nauczyć dziecko odpowiedzialnego korzystania
z nich. Powinien kształtować umiejętność odpowiedzialności, samodzielnego myślenia
i dokonywania właściwych wyborów. Ważny aspekt stanowi także wyrabianie w dziecku postawy dystansu do świata medialnego oraz wyrobienie zdolności do wyrażania własnej opinii.[20]  
Zadaniem rodzica jest przygotowanie dziecka do korzystania z mediów cyfrowych
w taki sposób, aby jako użytkownik potrafiło doskonalić swoją osobowość. Aby potrafiło wybierać pozytywne wartości z każdego rodzaju mediów cyfrowych. Rolą rodzica jest przede wszyskim czuwanie nad bezpieczeństwem dziecka w świecie medialnym.
Aby nauczyć dziecko mądrego korzystania z mediów, rodzic powinien ciągle pogłębiać swoją wiedzę na ich temat, jak również dbać o własne postawy wobec nich.
Od najmłodszych lat należy kształtować odpowiednie przyzwyczajenia. W celu wyuczenia dziecka pewnych nawyków, należy przestrzegać kilku zasad, które w tym pomogą.
 Ważną zasadą dobrego korzystania z telewizji cyfrowej jest wybiórcze oglądanie programów. I to na rodzicu spoczywa odpowiedzialność wyuczenia tego dziecka. Programy nie mogą być przypadkowe, należy brać pod uwagę charakter i treść programu
a także wiek i rozwój psychiczny dziecka.[21]Można kupić program telewizyjny usiąść
z dzieckiem i wybrać programy odpowiednie dla niego. Telewizor włączmy tylko w celu obejrzenia danego programu.  Należy pokazać dziecku także inne, alternatywne formy spedzania czasu wolnego.
Podstawą kształtowania prawidłowych nawyków powinna być też rozmowa, rodzica
z dzieckiem na temat obejrzanego programu. Dzięki temu można uświadomić dziecku, jaką treść niesie dany program. Często dziecko samo potrafi to zauważyć i opowiedzieć, co sądzi, jakie ma zdanie, czy czegoś się nauczyło. Ważne jest przedyskutowanie niektórych problemów pojawiających się w toku ogladania filmu, czy innego programu telewizyjnego.
J Gajda twierdzi, że „taki aktywny refleksyjny odbiór stanowi wspaniałą okazję do zastanowienia się nad własnym postępowaniem i prowadzi do większej samokontroli
w zachowaniu.”[22]
Należy także uczyć dziecko krytycznego stosunku do programów telewizyjnych. Konsekwencją tego będzie mądre i świadome wybieranie programów przez młodego człowieka.
Zdaniem A. Andrzejewskiej oddziaływania wychowawcze, których celem jest zapobieganie negatywnym skutkom wpływu telewizji, to między innymi:
„Ograniczenie dostępu do telewizji dzieciom najmłodszym do 2 lat. Wskazane są dla nich krótkie bajki z prostymi dialogami i nieskomplikowanej formie graficznej. W wieku przedszkolnym przebywanie przed telewizorem może być przedłużone do 1 godziny dziennie. Dzieci mogą oglądać kreskówki, programy dla przedszkolaków……Wraz z wiekiem można stopniowo wydłużać czas przebywania przed szklanym ekranem. Dzieci w wieku 6 – 9 lat mogą zacząć oglądać filmy edukacyjne i dokumentalne….Ograniczając dostęp do telewizji należy w zamian zaproponować dzieciom inną atrakcyjną formę rozrywki….[23]
Właściwe korzystanie z Internetu wiąże się z przestrzeganiem podobnych zasad. Ważne jest dopilnowanie, by dziecko podczas serfowania po sieci nie podawało swoich danych takich jak: imię i nazwisko, wiek, numer telefonu, adres zamieszkania, czy adres szkoły, do której chodzi. Nie zawsze przecież wie ono, z kim tak naprawdę się komunikuje. Rodzic powinen przez rozmowę uświadamiać, że ujawnianie zbyt wielu informacji na swój temat w sieci jest niebezpieczne.
Trzeba nauczyć dziecko zachowania w sytuacji, gdy jest pytane o sprawy prywatne. Powinno ono wiedzieć, że należy uciekać od dyskusji zmierzających w tym kierunku. Taka wiedza przyda się dziecku nie tylko podczas serfowania po Internecie, ale także w realnym życiu.
Konieczne jest także uświadomienie wychowankowi, że jako użytkownik Internetu nie jest anonimowy i można go znaleźć w realnym świecie. Dzięki temu można zdyscyplinować dziecko. Musi ono wiedzieć, że podczas zabaw w sieci, jego zachowanie nie jest bezkarne. Wszelkie próby niewłaściwych zachowań: agresji, chamstwa mogą być wyłapane i ukarane. Karą może być np. odcięcie dostępu od danej usługi. Trzeba także uświadomić dziecko, by nie otwierało, czy instalowało plików, które są podesłane od nieznajomych osób.
Należy poprosić, by mówiło o nowo poznanych znajomych w sieci, o tym, co go zaniepokoiło lub wystraszyło.
Zasady korzystania w pozytywny sposób z gier komputerowych są bardzo podobe do zasad korzystania z telewizji. Przede wszystkim rodzic powinen rozmawiać z dzieckiem, wyjaśniać, jeśli dana gra jest niewłaściwa. Należy jasno określić dziecku czas na grę, oraz rodzaj gry, na który się pozwala. Dopóki to dorosły będzie miał kontrolę nad wyborem gry
i czasem, to dziecko samo nie będzie podejmowało tych decyzji. Poza tym rodzic sam może włączyć się do gry dziecka. Buduje to zaufanie oraz daje możliwość wspólnego spędzenia czasu.
Należy też dokonywać selekcji gier i programów omawiając z dzieckiem sens działań bohaterów oraz ich postawy. Należy uczyć dystansu do niektórych gier
i programów. Ważnym zadaniem jest ograniczanie czasu spędzanego z grą komputerową
w zależności od wieku dziecka.
Sposoby korzystania z różnych mediów cyfrowych są podobne. Wszystko musi dziać się pod kontrolą i za zgodą rodzica. Bo tylko wtedy dziecko będzie bezpieczne. Świadome kształtowanie odpowiednich wartości w dziecku od najwcześniejszych lat jest dobrym początkiem kreowania właściwej postawy.  Przekazując dziecku właściwą wiedzę i nawyki można mieć nadzieję, że w dalszym życiu będzie ono kierowało się dobrymi wyborami.
 
 
 
 
ZAKOŃCZENIE
 
Media cyfrowe stanowią nieodłączny element teraźniejszej rzeczywistości. Z roku na rok poznajemy nowe wynalazki techniki. Dzięki nim jest o wiele więcej możliwości niż było dawniej.  Są znakomitym źródłem wiedzy, dzięki nim można bez wychodzenia z domu lub dowolnego miejsca na ziemi komunikować się z innymi. Stanowią znakomite narzedzia, które wzbogacają i uatrakcyjniają życie dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Można korzystać z nich i czerpać wszelkie dobre wartości.
Należy jednak pamiętać, że media mają nie tylko pozytywną stronę, ale także ujemną.
Odbiór mediów powinien przyczyniać się do rozwoju osobowości dziecka. I ogromna w tym rola rodzica, gdyż to on, jako pierwszy i najważniejszy wychowawca powinien kształtować
w dziecku właściwe nawyki medialne. Może to robić poprzez własny przykład.
Podstawową formą kształtowania w dziecku odpowiednich nawyków jest rozmowa rodzicielska.  
Należy pamiętać o kształtowaniu w dziecku krytycznej i selektywnej postawy wobec mediów.  Aby rodzic mógł to zrobić musi sam mieć świadomość, jakie są pozytywne
i negatywne strony poszczególnych mediów.  Należy pamietać, że to na rodzicu spoczywa odpowiedzialność przygotowania dziecka do życia, do funkcjonowania w społeczeństwie. Do rodzica należy przygotowanie dziecka do własciwego i przedewszystkim bezpiecznego korzystania z medów cyfrowych.
 
 
 
 
                                                                                                          mgr Marta Łach