Mnemotechniki (z języka greckiego mneme - "pamięć", technikos - "biegły") to różne sposoby usprawniające pamięć, ułatwiające zapamiętywanie, przyswajanie sobie wiedzy przy wykorzystywaniu skojarzeń. Stosowane są różne rozwinięcia nazwy "mnemotechniki" jak np. techniki pamięciowe, techniki wspomagania pamięci, techniki zapamiętywania. Mnemotechniki to sposoby zapamiętywania poprzez wszystkie zmysły: wzroku, słuchu, smaku, dotyku i węchu. Za ich pomocą dzieci łatwiej i szybciej opanowują niezbędne informacje.
Metody mnemotechniczne nie są niczym nowym. Stworzono je już w starożytności. Grecy używali ich od zarania swojej cywilizacji. W dzisiejszych czasach coraz częściej się o nich mówi i je stosuje.
Dziecko, rozpoczynając naukę w klasie I, wkracza w świat nabywania nowych wiadomości i umiejętności, kształtuje swój stosunek do wykonywanej pracy, podejmowanych zadań oraz otaczającego świata. Jego działania zostają ukierunkowane na opanowanie umiejętności czytania i pisania – form komunikacji stanowiących bardzo ważny i podstawowy cel edukacji, mających między innymi duży wpływ na to, jak będzie przebiegać dalszy proces kształcenia. Nasze zadanie to dobór oraz wskazywanie odpowiednich form i metod osiągania celów, pokonywania trudności oraz motywowania do podejmowania wysiłku.
W procesie dydaktycznym efekty kształcenia są bardzo ważne, ale nie można zapominać o tym, szczególnie w początkowym etapie kształcenia, że bardzo ważny jest rozwój dziecka. Zatem istotne jest, aby temu rozwojowi towarzyszyły pozytywne emocje oraz by w procesie przyswajania wiadomości wykorzystać ruch i wszystkie zmysły. W ten sposób można ćwiczyć koncentrację uwagi, pamięć wzrokową, werbalną i słuchową. Oprócz walorów edukacyjnych mnemotechniki mają także walory wychowawcze, gdyż pozwalają uczniom pewniej poczuć się w szkole, odnosić sukcesy i zredukować stres, zachęcając do większej aktywności.
Różnorodność wykorzystywanych technik czyni lekcje ciekawszymi, co w rezultacie przekłada się na większe zainteresowanie i zaangażowanie najmłodszych uczniów oraz lepsze efekty kształcenia. Dziecko w wieku wczesnoszkolnym ma ogromny potencjał intelektualny, ale żeby skutecznie go wykorzystać potrzebne jest nieustanne ćwiczenie pamięci i wsparcie emocjonalne ze strony rodziców oraz nauczycieli.
Sprawdzonymi mnemotechnikami w procesie edukacji są między innymi: piktogramy, wierszyki i rymowanki, mapy mentalne, łańcuchy skojarzeń czy metoda miejsc ( rzymski pokój)
- Metoda miejsc albo technika lokacji.
- Łańcuchowa metoda skojarzeń.
- Wierszyki i rymowaki
u"
Zapamiętaj zawsze tu
Pisz otwarte zwykłe "u"
W słowach: skuwka i zasuwka
Gdyż wyjątkiem są te słówka:
W cząstkach:- unka, un i - unek
Opiekunka, zdun, pakunek
Pisz je także w cząstce -ulec
Więc budulec i hamulec
W ulu, dwu, gdzie u litera
Wyraz kończy lub otwiera
Wreszcie - niech nikt nie kreskuje
W czasowniku cząstki - uje.
- Mapy myśli
- Piktogramy
Mnemotechniki są uniwersalne, przydatne zarówno w nauce przedmiotów ścisłych, jak i humanistycznych, doskonale sprawdzają się w nauce ortografii oraz w edukacji wczesnoszkolnej.
Literatura:
Łukasiewicz M.; Sukces w szkole, Ośrodek Dosk. Umiejętności, Poznań 1999
J.Skibska „Mnemotechiki”
Buzan T.; Pamięć na zawołanie, Ravi, Łódź 1997
.
Wioletta Gajewska
nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej